June 3, 2014 - Tagged as: tr.
A. Einstein ve L. Infeld’in “Fiziğin Evrimi” kitabının Öner Ünalan tarafından tercüme edilmiş halinin çok eski bir baskısını(baskı yılı yazmıyor, fakat kitabın arkasında “30 lira” yazmakta) okuyorum ve yabancı kelimelerin tercümesi hakkında çok güzel bir “çevirmen notuna” denk geldim.
Çevirmen “inertia” kelimesinin Türkçe karşılığı olarak neden “eylemsizlik” değil de “süredurum” kullandığını şu şekilde açıklıyor:1
Dolayısıyla “süredurum” kelimesi “inertia”ya daha iyi bir karşılık gibi çünkü aynı kökten türemiş yabancı kelimelerin Türkçe karşılıkları da kelimenin kökünün Türkçe karşılığından türemiş kelimeler olmuş oluyor.
Değişik ortamlarda değişik insanlardan “bilgisayar” kelimesinin kötü bir tercüme olduğunu duymuştum. Hiçbir zaman neden öyle düşündüklerini sormadım belki ama hep o kadar da kötü olmadığını düşünmüşümdür. Yukarıdaki teknik ile “bilgisayar” kelimesinin ne kadar yeterli olduğuna bakalım:
“Bilgisayar” kelimesini beğenmeyenlerin aklında böyle birşey var mıydı emin değilim, fakat görünüşe göre “bilgisayar” gerçekten korkunç bir tercüme, olması gereken kelime “hesaplayıcı”ymış gibi görünüyor. Gerçi durum burada biraz daha farklı. “Bilgisay-” kökünden türemiş alternatifler her kelime için var, fakat 1) hiçbiri anlam olarak eşleşmiyor2 2) hiçbiri günümüzde kullanılmıyor(çok şükür).